سیستم ارت، حفاظت از صاعقه، تابلو برق

همچنین در ایستگاه هاي حفاظت کاتدي براي حفظ شرایط ایمن برا ي نفرات و تاسیسات در برابر اضافه ولتاژ تماس و حفاظت تجهیزات در برابر پتانسیل و جریان مازا د بای د سامانه اتصال زمین و همبندي الکتریکی ایجاد شود. به همین منظور باید کلیه قسمتهاي فلزي وسایل و تجهیزاتی که در مدار نبوده ، ممکن است در اثر ایجاد خطا یا میدان الکتریکی و صاعقه برقدار گردند و براي ایمنی انسان و تاسیسات خطرناك باشند ، از طریق هادي هاي زمین و یا هادي هاي همبندي به الکترود زمین متصل گردند. باید در نظر داشت که سامانه اتصال زمین و سامانه هاي صاعقه گیر به تنهایی قادر به حفظ جا ن افرا د نیس ت و باید به این منظور با حفاظت هاي اضافی نظیر کلیدهاي حفاظت از برق گرفتگی همراه باشد.
این دستورالعمل به منظور طراحی و اجراي انواع سیستم اتصال زمین الکتریکی و حفاظت در برابر صاعقه در بر اساس استاندارد ،(CPS) و ایستگاه هاي حفاظت کاتدي (MS) میرینگ گاز ،(CGS , TBS) ایستگاه هاي تقلیل فشار گاز به این دستورالعم ل IEC و 80 IEC تهیه شده است. در صورت لزوم نکات مورد نظر از استانداردهاي 142 BS 7430 اضافه شده اند که در متن مشخص می باشد.
این دستورالعمل کلیات و حداقل ها و محدوده هاي مجاز در طراحی و اجراي سامانه هاي اتصال زمین الکتریکی فقط در کاربردهاي ذکر شده در بخش دامنه کاربرد را بیان می کند و شامل شرای ط و موارد خا ص نم ی گرد د. دستورالعمل باید تحت نظارت و هدایت اشخاص داراي صلاحیت، دانش و تجربه مرتبط و آشنا به قواعد مهندسی مورد استفاده قرار گیرد. چنین افرادي به عنوان مهندسین طراح برق در شرکت ملی گاز ایران شناخته می شوند. این دستورالعمل باید به همراه منابع قید شده در آن مورد استفاده قرار گرفته و در صورت وجود هرگونه ابهام و کاستی، فقط به همان منابع و یا نسخه هاي بروز آنها رجوع گردد. هیچگونه تفسیر و برداشت از متن مجاز نمی باشد
توجه به اهمیت و حساسیت سیستم مذکور، می بایست آموزش پرسنل ذیربط در اولویت اصلی قرار گیرد.

همبندی، اتصال زمین، حفاظت کاتدی ، صاعقه گیر، حفاظت در برابر صاعقه ، چاه ارت، فروش تجهیزات ارت، فروش صاعقه گیر، نصب صاعقه گیر، صاعقه گیر الیپس ، صاعقه گیر هلیتا ، صاعقه گیر کرونا ، فروش صفحه مسی ، فروش سیم مسی ، تجهیزات چاه ارت ، تجهیزات صاعقه گیر سیستم ارتینگ، تست چاه ارت

هدف و دامنه کاربرد
هدف از این دستورالعمل ارائه حداقل ضوابط، مقررات، روش ها و دستورالعمل هاي لازم براي طراح ی و اجرای سامانه اتصال زمین الکتریکی و همبندي به منظور:
- تأمین ایمنی نفرات
- تأمین ایمنی در مناطق خطر
- کاهش اختلالات الکترومغناطیسی و تأمین امنیت عملکرد تجهیزات مخابراتی و ابزاردقیق
- دفع جریان ها و اضافه ولتاژهاي ناشی از آذرخش
در دامنه کاربرد اشاره شده در زیر می باشد.
این دستورالعمل تا زمان ابلاغ استاندارد مربوط به طراحی و اجراي سامانه هاي زمین الکتریکی توسط امور تدوین
استانداردهاي شرکت ملی گاز ایران معتبر و لازم الاجرا می باشد.

دامنه کاربرد این دستورالعمل براي تجهیزات و تأسیسات ایستگاه هاي تقلیل فشار گاز (CGS,TBS) و اندازه گیري (MS) و ایستگاههاي حفاظت کاتدي (CPS) موجود و جدید می باشد.
تجهیزات و تأسیسات مورد نظر در ایستگاه هاي دامنه کاربرد این دستورالعمل، که می بایس ت ب ه سامان ه ها ي اتصال زمین متصل شوند شامل موارد ذیل هستند:
1) مکانیکال ایستگاه
2) شاسی ایستگاه
3) سوله و سایبان ایستگاه
4) بدنه و دودکش و کلیه اجزاي فلزي هیتر ایستگاه
5) ups و جرقه زن و تاسیسات برقی هیتر ایستگاه
6) تابلوها و سیستم برق رسانی
7) سیستم روشنایی با برق شهر
8) بودار کننده هاي ایستگاه
9) کلیه قطعات فلزي، فنس و درب و حصار
10 ) دکل مخابراتی (در صورت وجود ونصب در ایستگاه )
11 ) سامانه مونیتورینگ و دیسپاچینگ مخابراتی و تصحیح کننده و کنتورهاي التراسونیک (در صورت وجود در ایستگاه)
12 ) سیستم مولد برق خورشیدي (در صورت وجود و نصب در ایستگاه )
13 ) سامانه حفاظت کاتدي (در صورت وجود و نصب در ایستگاه)
14 ) سامانه حفاظت در برابر صاعقه ( صاعقه گیر )
15 ) و بدنه فلزي سایر تجهیزات موجود در ایستگاه

............................همبندی ، اتصال زمین ، حفاظت کاتدی ، صاعقه گیر ، حفاظت در برابر صاعقه ، چاه ارت . فروش تجهیزات ارت ، فروش صاعقه گیر ، نصب صاعقه گیر ، صاعقه گیر الیپس ، صاعقه گیر هلیتا ، صاعقه گیر کرونا ، فروش صفحه مسی ، فروش سیم مسی ، تجهیزات چاه ارت ، تجهیزات صاعقه گیر سیستم ارتینگ.............................

1-5 ) تعاریف و اصطلاحات
کلیه تعاریف و اصطلاحات بکار برده شده در این دستورالعمل مطابق مراجع استانداردي مربوطه به شرح زیر می باشد:

الف : الف) تعاریف و اصطلاحات فصل 6 (طراحی و اجراي سامانه هاي اتصال زمی ن الکتریک ی) مطابق تعاریف و اصطلاحات مورد اشاره nfpa 780 میباشد

ب) تعاریف و اصطلاحات فصل 7 (طراحی و اجراي سامانه هاي حفاظت در برابر صاعق ه) مطابق تعاریف وو اصطلاحات مورد اشاره nfpa 780 میباشد

ج) تعاریف و اصطلاحات مربوط به طبقه بندي مناطق خطر در سراسر این دستورالعم ل مطابق تعاریف و اصطلاحات مورد اشاره در استاندارد IGS-E-EL-032 و IEC/BS/EN 60079 می باشد

د) تعاریف و اصطلاحات مربوط به سامانه هاي حفاظت کاتدي و خوردگی خطوط لوله و سازه هاي فلزي، مطابق تعاریف و اصلاحات مورد اشاره در استاندارد IPS-E-TP-820 و استاندارد های NACE با موضوع می باشد

با توجه به ترجمه تعاریف و اصطلاحات، به منظور تطابق و مراجعه به تعاریف، معادل انگلیسی اصطلاحات بکاربرده شده در ادامه می آید.

اتصال زمین ابزاردقیق : Earthing Terminal (BS 7671 )

اسپارك گپ : 780 Spark Gap (NFPA

الکترود زمین (الکترود) : (BS 7671 ) Earth Electrode

الکترود زمین تسمه یا هادي گرد : ( BS 7430 – Part 9.5.5) Strip or round conductor electrodes

الکترود زمین شبکه مش : Mesh (BS 7430 – Part9.5.6 ) , Earth GriD (BS 7430)

الکترود زمین صفحه : Plate (BS 7430 – Part9.5.2 )

الکترود زمین میله هاي موازي : (BS 7430 – Part9.5.4 ) Parallel connection of aligned rods

بدنه تجهیزات و تأسیسات : (BS 7671 ) Extraneous-conductive-part و Exposed-conductive-part

بسترهاي آندي افقی : Surface anode bed (IPS-E-TP-820)

بسترهاي آندي چاهی : Deep Anode Bed (IPS-E-TP-820)

پایانه هوایی : Air Termination (NFPA 780)

پایانه هوایی هادي آویزان : Strike Termination Device : Overhead Ground Wire (NFPA 780)

چراغ هشدار دهنده هوایی ; Aircraft Warning Light (FAA AC 70/7460-1L)

چیدمان الکترودهاي زمین : Earth electrode network (BS 7671)

سامانه حفاظت در برابر صاعقه : Lightning Protection System (NFPA 780 )

سامانه حفاظت کاتدي : Cathodic protection (IPS-E-TP-820)

سامانه اتصال زمین الکتریکی : Earthing System (BS 7430)

سامانه زمین الکتریکی TN-S : TN-S System مطابق بند 4.2.3.1 استاندارد BS 7430 : 2011+A1:2015

شینه اصلی زمین : Main Earthing Terminal (BS 7671)

صاعقه : Lightning Stroke (NFPA 780)

صاعقه گیر داخلی (SPD) : Surge Protection Device (NFPA 780)

محدوده حفاظت شده در برابر صاعقه : Zone of Protection (NFPA780)

مقاومت ویژه الکتریکی خاك : Soil Resistivity (BS 7430 – Part9.3)

منطقه خطر : Hazardous Area (IEC/BS/EN 60079)

منطقه طبقه بندي نشده به عنوان منطقه خطر : Unclassified Area (IEC/BS/EN 60079)

مواد کاهنده مقاومت ویژه الکتریکی خاك (مواد کاهنده) : Earthing Enhancing Compound (IGS-I-EL-001)

هادي همبندي حفاظتی : Protective bonding conductor (BS7671)

هادي نزولی : Down Conductor (NFPA 780)

همبندي الکتریکی (همبندي) : Bonding network (BS 7671))

........................ همبندی ، اتصال زمین ، حفاظت کاتدی ، صاعقه گیر ، حفاظت در برابر صاعقه ، چاه ارت . فروش تجهیزات ارت ، فروش صاعقه گیر ، نصب صاعقه گیر ، صاعقه گیر الیپس ، صاعقه گیر هلیتا ، صاعقه گیر کرونا ، فروش صفحه مسی ، فروش سیم مسی ، تجهیزات چاه ارت ، تجهیزات صاعقه گیر سیستم ارتینگ ، قیمت چاه ارت ، تست چاه ارت ، همبندی سیستم ارتینگ ........................

اختصارات
CGS : ایستگاه هاي اصلی تقلیل فشار گاز شهري
TBS : ایستگاه هاي فرعی تقلیل فشار گاز شهري
CPS :ایستگاه هاي حفاظت کاتدي
MS :ایستگاه هاي اندازه گیري گاز
Surge Protection Device : SPD

طراحی و اجراي سامانه اتصال زمین الکتریکی

طراحی
هدف از طراحی، انتخاب نوع، جانمایی و محاسبه تعداد الکترود مورد نیاز می باشد. طراحی مطاب ق استاندارد BS 7430 بر اساس سامانه زمین الکتریکی TN-S به شرح زیر صورت می پذیرد:
- مطابق پیوست D استاندارد IEC 62305 در همه ایستگاه ها، سامانه زمین نوع B تشریح شده در بخش 5.4.2 استاندارد IEC 62305-Part3 مورد قبول می باشد.
- اندازه گیري و تعیین مقاومت ویژه الکتریکی خاك متناسب با نوع و وسعت زمین مطابق نظر طراح و در بدترین شرایط آب و هوایی که باعث بیشترین مقاومت مخصوص خاك می گردد ، مطاب ق بن د 9.4 و 10.2 استاندار د BS7430 اندازه گیري می شود.
نکته: در صورت لزوم طراح می تواند با توجه به اثرات دما و رطوبت محیط و خاك، مقادیر مقاومت مجاز را کاهش و یا تعداد الکترودهاي زمین را افزایش دهد. لیکن به هیچ عنوان مجاز به افزایش معیار پذیرش مقاومت سامانه اتصال زمین نمی باشد.

- معیار پذیرش مقاومت سامانه اتصال زمین براي تأسیسا ت ایستگا ه های CPS ،MS ،TBS ،CGS و دکل های مخابراتی مطابق استاندارد IPS-E-EL-100 بر اساس موارد زیر انتخاب می گردد:

*تأسیسات داراي تجهیزات الکترونیکی از قبیل مانیتورینگ و قرائت از راه دور: 1 اهم
*تأسیسات داراي برق فشار ضعیف: 2 اهم
*تأسیسات فاقد هر گونه تجهیز برقی: 4 اهم

همبندی ، اتصال زمین ، حفاظت کاتدی ، صاعقه گیر ، حفاظت در برابر صاعقه ، چاه ارت . فروش تجهیزات ارت ، فروش صاعقه گیر ، نصب صاعقه گیر ، صاعقه گیر الیپس ، صاعقه گیر هلیتا ، صاعقه گیر کرونا ، فروش صفحه مسی ، فروش سیم مسی ، تجهیزات چاه ارت ، تجهیزات صاعقه گیر سیستم ارتینگ ، اجرای چاه ارت ، مجری چاه ارت ، اندازه گیری سیستم ارت ، اندازه گیری چاه ارت ، همبندی چاه ارت ، ارت ساختمان ،

اندازه گیري مقاومت الکترود نسبت به زمین به روش مورد اشاره در استانداردIGS-I-EL-007 و بند 1 استاندارد BS 7430 انجام می شود.

- در ایستگاه ها، در صورت عدم دستیابی به معیار پذیرش، به منظور استفاده حداکثر الکترودهاي زمین، علاوه بر تسمه یا هادي گرد پیرامونی، می توان میله هاي موازي متعددي در طول و عرض ایستگاه نصب نمود، حداقل فاصله این الکترودها نباید کمتر از طول الکترود میله اي باشد.

- در صورت عدم دستیابی به معیارهاي فوق با حداکثر استفاده از الکترودهاي زمین و مواد کاهنده، باید با استفاده از کلید نشتی جریان زمین و اجراي همبندي کلیه تجهیزات، از بروز ولتاژ کمتر از 50 ولت در صورت بروز خطاي اتصالی،اطمینان حاصل نمود.

- انتخاب نوع الکترود زمین با اولویت بندي زیر صورت می پذیرد:

شبکه مش (بند 9.5.6 استاندارد BS 7430

تسمه یا هادي گرد به همراه میله هاي موازي (بندهاي 9.5.4 و 9.5.3 و 9.5.5 استاندارد BS 7430

صفحه (بند 9.5.2 استاندارد BS 7430

- چیدمان الکترودها با توجه به شرایط محیطی مطابق بند 9.5.8 استاندارد BS 7430 انتخاب و محاسبه می شود.

- براي ایستگاه هاي CPS ، TBS هاي بزرگ، شبکه مش و ترکیب تسمه یا هادي گرد و میله هاي مواز ي توصیه می گردد.

- هادي هاي مورد استفاده براي اتصال الکترودهاي زمین باید از نوع بدون روکش ب ا حداق ل سط ح مقطع 50 میلیمتر مربع (یا تسمه با ضخامت 3 و عرض 20 میلیمتر) بوده و در محاسبه مقاوم ت سامانه اتصال زمین عنوان الکترود (( تسمه و هادي گرد )) به صورت موازي با سایر الکترودها لحاظ می گرد د. در صور ت استفاد ه از ترکیب چند الکترود صفحه اي و یا میله اي با یکدیگر، الکترودها باید حداقل برابر عمق چاه و یا طول الکترو د فاصل ه داشت ه باشند .(IPS-E-EL-100-7.11.10.5)

- تسمه و هادي گرد مورد استفاده به عنوان الکترود زمین که به صورت موازي و در یک راستا نصب می گردند باید حداقل 2 متر از یکدیگر فاصله داشته باشند .

- در صورت استفاده از الکترود صفحه اي، ضمن رعایت بند 6-3-2 هادي اتصال دهنده به عنوان یک الکترود میله اي با طولی برابر عمق چاه در نظر گرفته شده و در محاسبات لحاظ می گردد.

- بر اساس مقاومت ویژه الکتریکی خاك و نوع و چیدمان الکترود انتخاب شده، تعداد یا طول هادي الکترود زمین براي دستیابی به معیار پذیرش طبق بند 9.5 استاندارد BS 7430 محاسبه می گردد. در انتها، تعداد و طول هادي الکترود محاسبه شده در ضریب 1.15 ضرب و سپس رو به بالا گرد شود.

- در پایان فرآیند طراحی باید گزارش اندازه گیري مقاومت خاك در عمق دفن الکترودها، محاسبات سامانه اتصال زمین و نقشه هاي اجرایی بر اساس موقعیت مکانی و سوابق طراحی به صورت مستند تهیه، گزار ش و جز ء اسناد ایستگاه نگهداري و به طور سالیانه ممیزي گردد.

............................................................................................................

همبندی ، اتصال زمین ، حفاظت کاتدی ، صاعقه گیر ، حفاظت در برابر صاعقه ، چاه ارت . فروش تجهیزات ارت ، فروش صاعقه گیر ، نصب صاعقه گیر ، صاعقه گیر الیپس ، صاعقه گیر هلیتا ، صاعقه گیر کرونا ، فروش صفحه مسی ، فروش سیم مسی ، تجهیزات چاه ارت ، تجهیزات صاعقه گیر سیستم ارتینگ ، اجرای چاه ارت ، مجری چاه ارت ، اندازه گیری سیستم ارت ، اندازه گیری چاه ارت ، همبندی چاه ارت ، ارت ساختمان ،